ရေသ့ေတာင္စာတီေတာ္ သမုိင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္
၁ ။ တတိယ ဓညဝတီေခတ္မွာ သူရိယစကၠမင္းေရ အသွ်င္မဟာတိသ နန္ ့ အသွ်င္ဗါကုလ ရုိ ့ပါးက ရဟိေရ ဓါတ္ေတာ္ မီြေတာ္ တိဂို ျမတ္စြာဘုရား၏ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အတုိင္း ဓညဝတီျပည္အတြင္း ႏွစ္ဆယ့္ေလးရပ္ ေတာင္ေတာ္ျမတ္ တို ့၌ ႏြားလားဥႆဘ တေမာ့ ( ၆ ေတာင္ခန္ ့ ) ဟိေရ စာတီေတာ္ တိမွာ ထည့္သြင္းဌာပနာ၍ ကိုးကြယ္ခကတ္ပါရယ္ ။
ယင္းစာတီေတာ္ တိထဲက ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ ့နယ္ အတြင္းမွာ ဟိေရ စာတီေတာ္ သံုးဆူမွာ မူစဲေတာင္တန္း စာရုပဗၺတေတာင္၌ ဦးကင္းေတာ္ဓါတ္ စာတီ ၊ ေမယုေတာင္တန္း ကာသိရပဗၺတေတာင္၌ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စာတီ ၊ ရေသ့ေတာင္ ရာဇပဗၺတေတာင္၌ ဦးထိပ္ေတာ္ဓါတ္ စာတီ ရို ့ၿဖိဳက္ၾကပါရယ္။
၂ ။ ဒုတိယ ေျမာက္ဦးေခတ္မွာ မင္းဗါဘုရင္ႀကီးေရ ဦးရီးေတာ္ ရေသ့ႀကီး ဦးသုခ ပါးက ရဟိေရ လက္ယာ လက္ရိုးေတာ္ေတာ္ဓါတ္ဂုိ တဖန္ျပန္ၿဗီးေက ဤစာတီ၌ ဌာပနာ ခပါရယ္ ။ မင္းဗါဘုရင္ႀကီး၏ သားေတာ္ထီြး မင္းဖေလာင္းေရ ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ ့အနီးဟိ သီလပဗၺတေတာင္ထက္၌ ဦးရာဇ္ေတာ္ စာတီဂို တည္ေဆာက္စိုင္ ဤရေသ့ေတာင္ စာတီဂို ပံုစံတူ ( အရြယ္အစားငယ္ ) အၿဖိဳက္ ျပဳျပင္မြမ္းမံ ခပါရယ္ ။ တတိယေျမာက္ဦးေခတ္မွာ နရအဘယရာဇာ မင္းေရ ဤစာတီ ေတာင္ခုလပ္တြင္ ဂူေလးေပါက္ ထြင္းေဖါက္ၿဗီးေက ဗုဒၶရုပ္ပြါးေတာ္တိဂုိ တည္ထား ပူေဇာ္ခပါရယ္ ။
၃ ။ မင္းဗါဘုရင္ အယင္ မင္းေခါင္ရာဇာ လက္ထက္မွာ ရေသ့ႀကီး ဦးသုခေရ ႏွမေတာ္ ႏွစ္ပါးၿဖိဳက္ေတ ( မိညိဳ ၊ မိျဖဴ ) ရို ့နန္ ့အတူ ဤေဒသ ဒိုးျဖဴရြာသို ့ လာေရာက္ နီထိုင္ခၿဗီးေက ေနာက္ခါ ရေသ့ ဝတ္လားခပါရယ္ ။ ရေသ့ႀကီး နီခေရ ဂူဂို ကန္ေတာ္ႀကီးအနီး မူလ ရေသ့ေတာင္တြင္ ေဒနိတိုင္ တိြ ့ျမင္ႏုိင္ပါရယ္ ။မင္းဗါဘုရင္ႀကီး ဘဂၤလားဂုိ စစ္ေအာင္ၿဗီးျပန္လာစိုင္ ရေသ့ႀကီး၏ ဆႏၵအတိုင္း လက္ယာ လက္ရိုးေတာ္ဓါတ္ဂို ရေသ့ေတာင္စာတီတြင္ လည္းေကာင္း ၊ လက္ဝဲ လက္ရုိးေတာ္ဓါတ္ဂို ႀကီြတဲကၽြန္းစာတီတြင္ လည္းေကာင္း ထည့္သြင္းဌာပနာ ခပါရယ္။ ဘုရားႀကီး တစ္ဆူဂုိလည္း တည္ထားကိုးကြယ္ခပါရယ္ ။ရေသ့ႀကီး၏ ႏွမႀကီး မိညိဳမွာ ႀကီြတဲရြာ၌ အသက္ထက္ဆံုး နီထိုင္လားခပါရယ္ ။ ႏွမငယ္ မိျဖဴမွာ မင္းဗါဘုရင္ႀကီးနန္ ့အတူ ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္သို ့ လိုက္ပါလားခပါရယ္ ။
၄ ။ တတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲ ၿဗီးဆံုးေရခါ ရခိုင္ျပည္ေရ ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ လက္ေအာက္သို ့က်ေရာက္ လားခပါရယ္ ။
( ေအဒီ ၁၈၆၃ ) တြင္ ရေသ့ေတာင္စာတီ၏ ေျမာက္ဖက္ဟိ ဒိုးျဖဴရြာ နန္ ့ အရွိေျမာက္ဖက္ဟိ ( ကိန္းသာၿမိဳ ့ဟုတြင္ခေရ ) ရေသ့ေတာင္ရြာ ရုိ ့ဂို ေဒဂု ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ ့နီရာသို ့ေျပာင္ေရြ ့၍ ၿမိဳ ့သတ္မွတ္ကာ ျမိဳ ့နယ္ဖြဲ ့စည္းခပါရယ္ ။ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ ့၏ ကနဦး ၿမိဳ ့သူႀကီးတိမွာ ေနာက္ဆံုး စိုင္းဒင္ၿမိဳ ့စားႀကီး၏ သားေတာ္ ဦးေအာင္ျမတ္ ေႏွာင့္ ၿမီေတာ္ ဦးေအာင္ဇုံ ရို ့ၿဖိဳက္ၾကပါရယ္ ။
( ေအဒီ ၁၉၉၆-၉၇ ) မွာ အလိုေတာ္ျပည့္ ဆရာေတာ္က ဦးစီးၿဗီးေက ရေသ့ေတာင္စာတီဂုိ ေရႊထီးေတာ္တင္လွဴ ပူေဇာ္ခၿဗီးေက စာတီဂို ေရႊေရာင္အတိ နန္ ့ဖံုးလႊမ္းစီခပါရယ္။ ေဒဂုအခါ ရေသ့ေတာင္စာတီဂို စာတီေတာ္ ေဝယ်ာဝစၥ ေဂါပက အဖြဲ ့က ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လ်က္ ဟိပါရယ္။
အကာအရံ
ရေသ့ေတာင္စာတီေတာင္ဂို နဂါးပံုစံနန္ ့တည္ထားခကတ္ပါရယ္ ။ ရေသ့ေတာင္စာတီ၏ ေတာင္ဘက္ဂိုပဒံုး ၊ ေျမာက္ဘက္ဂို ဦးေဂါင္း အျဖစ္ အကာအရံနန္ ့ထားခကတ္ပါရယ္လို ့ရွိလူၾကီးမ်ားက အဆိုအမိန္ ့ဟိပါရယ္ ။ ရေသ့ေတာင္စာတီ၏ေတာင္ဘက္ ပဒံုးဘက္မွာ ဘီလူးမၾကီးက အေသွ်ဂို ႏို ့တိုက္နီေရပုံရုပ္ထုဂို ထားခကတ္ပါရယ္ ။ ယင္းဂို အသွ်င္ဦးျမဝါနန္ ့မဟာပညာေက်ာ္ရို ့က အကာၾကီး/အကာငယ္ အျဖစ္ဆိုျဗီးေက ဘီလူးမၾကီးဂို ယင္းမွာအေစာင့္အျဖစ္ထားခကတ္ပါရယ္ ။ ယင္းဂိုအစြဲျပဳၿဗီးေက ဘီလူးမေတာင္လို ့ေခၚကတ္ပါရယ္ ။ ယင္းရုပ္ထုကိုကား အဂုမတိြ ့ႏိုင္ပါယာ ။ မတိြေစာ္ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ -ေက်ာ္ယာလို ့ေျပာကတ္ပါရယ္ ။ ေဒဂုဘီလူးမေတာင္ထက္မွာ က်ဳိက္ထီးရုိးပံုစံငယ္ဂို ဖူးေျမာ္ႏိုင္ပါရယ္။
ဘီလူးမနန္ ့ရေသ့ တန္ခိုးျပဳိင္ျခင္း
ေဒခ်င့္ဂို ပံုျပင္ဆန္ဆန္ၾကားဖူးကတ္ပါရယ္ ။ ရေသ့နန္ ့ဘီလူးမရို ့တန္ခိုးျပဳိင္ကတ္ေတခါမွာ ဘီလူးမေရ ရွဳံးနိမ့္လားခလို ့ရေသ့ေတာင္ ေတာင္၏အလယ္ကနီ ေတာင္ေဖါက္ဗနာ ထြက္ျဗီးလားခရပါရယ္ ။ ဘီးလူးမထြက္ျဗီးလားခေရ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ဘီလူးမ၏ ပစၥည္းတိက်က်န္ခပါရယ္ ။ ယင္း၏နာမည္အလိုက္ေကၽြးရြာေသွ်တိ ေပၚေပါက္လားခပါရယ္ ။
ပြဲေတာ္က်င္းပပံု
ရေသ့ေတာင္စာတီေတာင္၏ ဘုရားပြဲဂို မတ္လအကုန္ ဧျပီလဆန္း ၊ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲအျပီး သၾကၤန္မက်မီစီ က်င္းပပါရယ္ ။ ၈ - ရက္နန္ ့ ၉ - ရက္မွာ တရားပြဲဂို က်င္းပၿဗီးေက ၁၀ ၊ ၁၁ ၊ ၁၂ ရက္နိတိမွာ နိလယ္မွာ ေပ်ာ္ပြဲရြင္ပြဲအျဖစ္ အဓိက ရကၡိဳင့္ရိုးရာေလာင္းျပဳိင္ပြဲနန္ ့ က်င္ပြဲ ၊ ညဘက္မွာ ဇာတ္ပြဲတိဂို က်င္းပလားပါရယ္ ။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က စျဗီးေက ပြဲေတာ္ဂို နတ္ေတာ္လျပည့္နိမွာ က်င္းပလားဖို ့
လို ့သိရပါရယ္ ။
မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဤစာကား ရွိလူၾကီးရို ့အဆိုအမိန္ ့ နန္ ့ရေသ့ေတာင္စာတီေတာ္ ေဂါပက အဖြဲ ့၏ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ တိက ၿဖိဳက္ပါရယ္ ။
ဒိုးျဖဴရြာဂုိ ေဒဂု ဒံုးဒံုးက် လို ့ေခၚၿဗီးေက စစ္တပ္တိခ်ထားေရ နီရာၿဖိဳက္ပါရယ္ ။
ေခတ္စနစ္တိ ေျပာင္းလားခေကေလ့ ကိုယ့္ရိုးရာ ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ နန္ ့ သမုိင္းတိ ဂိုေဖာ္ထုတ္ဖို ့စြာ ကၽြန္ေတာ္ရုိ ့ရခိုင္သားတိ တာဝန္ မဟုတ္ပါလား ။ ကိုယ္ျပည္နယ္က သမိုင္းတိ အေၾကာင္းကိုျပည့္ျပည့္စံုစံု မသိေကေလ့ ကိုယ္သိေရ ကိုယ့္ၿမိဳ ့ေသ်ွသမုိင္းဂို ေဖာ္ျပပီး လိုက္ပါရယ္ ။ သူငယ္သွ်င္း ရို ့ၿမိဳ ့၊ ရြာ နန္ ့တျခားသမိုင္းေၾကာင္းတိ ဂိုေလ့ သိခ်င္ပါရယ္ ။
ကၽြန္ေတာ္ေဖာ္ျပထားေရ စာမွာ အမွားပါေကေလ့ ခြင့္လႊတ္ကတ္ပါ လို ့ ရကၡိဳင့္ညီကိုေမာင္ႏွမရို ့ .........
facebook က ကိုယ့္note မွာ ပထမဆံုးအျဖစ္ ကိုယ့္ျမိဳ ့သမိုင္းအေၾကာင္းကို ရီြးျပီးေက ေဖာ္ျပခြင့္ရလို ့လဲ ပိုျပီးေက ဝမ္းသာမိပါေရ =)အၾကံပီးေရ ရကၡိဳင့္ညီကိုေမာင္ႏွမ အားလံုးကိုလည္း ေက်းဇူးအထူးတင္ပါေရ =) .........။
https://www.facebook.com/notes/zaw-zaw-won/%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%B7%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%AE%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%B9-%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%A5%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BA%E1%80%B3%E1%80%95%E1%80%B9/2518980140831
